Door gebruik van fossiele brandstoffen warmt de aarde op

Al decennialang wekken wij elektriciteit op en verwarmen we onze huizen met fossiele energiebronnen zoals olie, kolen en gas. Bij het gebruik van deze bronnen komen broeikasgassen, bijvoorbeeld CO2, in de lucht. Daardoor warmt de aarde op en verandert ons klimaat. Met grote gevolgen, zoals een stijgende zeespiegel, heftige overstromingen, langdurige periodes van grote droogte en extreme regenbuien. Op andere plekken in de wereld, maar ook steeds vaker in Nederland.

Daarom gaan we schone energie gebruiken

Wereldwijd, in Europa en in Nederland is daarom afgesproken dat we het gebruik van fossiele energie afbouwen en dat we energiebronnen gaan benutten die we telkens opnieuw kunnen inzetten zonder dat ze het klimaat belasten. Wind is zo’n bron, net als de zon. In Nederland hebben we in het Klimaatakkoord afgesproken dat we in 2050 alleen nog maar van die schone energie gebruiken. Op weg daarnaartoe is het streven in het Klimaatakkoord om in 2030 al minimaal 70% van ons stroomverbruik duurzaam op te wekken. Een extra stimulans om duurzame bronnen te gaan benutten, is dat we daardoor ook minder afhankelijk hoeven te zijn van gas uit Rusland.

We moeten daarbij alle opties benutten

In het coalitieakkoord heeft het kabinet de doelen van het Klimaatakkoord verder aangescherpt. Het zal zeker niet gemakkelijk zijn om de ambities waar te maken. Maar het is nodig. En het kán ook, als we:

• het samen doen: overheden, bedrijven, organisaties en inwoners. Én

• alle mogelijkheden die we hebben, optimaal benutten. Dat betekent én zonnepanelen op daken en in zonnevelden. Én het versnellen van de productie van groene waterstof, onder andere als grondstof voor de industrie. Én windparken aanleggen: vooral op zee.

Wind op zee is een relatief efficiënte oplossing

We zoeken naar efficiënte oplossingen: die met de minste overlast voor de omgeving zoveel mogelijk schone energie opleveren. Wind op zee, in ons geval de Noordzee, is zo’n relatief efficiënte oplossing. Op zee waait het harder en vaker dan op land. Er is meer ruimte. En windmolens staan verder uit het zicht. Wind op zee biedt dus veel kansen om bij te dragen aan een schone energievoorziening.

De Rijksoverheid ontwikkelt voor de kust van heel Nederland windparken. In de Noordzee boven de Waddeneilanden gaat het Rijk in elk geval twee nieuwe windparken aanleggen: windpark Ten Noorden van de Waddeneilanden (TNW) en Doordewind. Samen kunnen die twee parken flink wat vermogen gaan opleveren, waarmee ze een grote bijdrage leveren aan het behalen van onze klimaatdoelstellingen.  

We willen nadelige gevolgen zoveel mogelijk beperken

Door de overgang naar schone energiebronnen, gaat onze leefomgeving veranderen. Dat kan niet anders. Windmolens zijn nu eenmaal zichtbaar. En ze nemen ruimte in beslag. Terwijl ruimte in ons land al schaars is. Bovendien zal de aanleg van de elektriciteitskabels en waterstofleidingen die nodig zijn om windenergie van zee naar land te transporteren, impact hebben vanwege de werkzaamheden.

We proberen nadelige effecten voor de leefomgeving zoveel mogelijk te beperken. Daarom houden we er bij het zoeken naar locaties voor windparken op zee ook rekening mee waar en hoe, dus via welke routes, de stroom naar land getransporteerd kan worden. Natuur, biodiversiteit, ecologie, en activiteiten zoals scheepvaart en visserij, zijn allemaal zwaarwegende belangen die we daarin meenemen. Dat doen we onder andere door belanghebbenden en de omgeving  tijdig te betrekken en goed te informeren. Toch moeten we keuzes maken en daarbij zal niet altijd ieder belang gediend zijn. Gebieden zullen door windenergie veranderen. Maar dat is nodig om ze op de lange termijn te behouden en te beschermen tegen klimaatverandering.

Eemshaven biedt ruimte, vraag naar schone energie en infrastructuur

Duurzame elektriciteit is nodig om de doelstellingen uit het Klimaatakkoord te halen en onze energievoorziening schoner te maken. Om dit allemaal goed en transparant te regelen, zijn zorgvuldige procedures nodig. De overheid wil de stroom van de twee windparken Ten Noorden van de Waddeneilanden en Doordewind uiterlijk in 2031 aansluiten op het elektriciteitsnet. Daar moeten nu al de eerste stappen voor worden gezet. Een logische aansluitlocatie is de Eemshaven. Om verschillende redenen. De industrie daar wil vergroenen, er is dus een concrete vraag naar duurzame stroom die dan ook direct gebruikt kan worden. Er ligt al een goed elektriciteitsnet, waardoor de stroom getransporteerd kan worden. En in de Eemshaven liggen plannen klaar om waterstof te produceren die ook direct gebruikt of getransporteerd kan worden.

We moeten dan wel de Waddenzee doorkruisen

In het Programma Aansluiting Wind op Zee – Eemshaven onderzoekt het Rijk, in samenwerking met de regionale overheden en maatschappelijke organisaties én met TenneT en Gasunie, wat de beste route of routes zijn om de stroom van de windparken naar de Eemshaven te transporteren. Dat is niet eenvoudig, omdat het merendeel van de routes door de Waddenzee – Unesco Werelderfgoed - loopt. Bovendien komen we mogelijk in de buurt van de Waddeneilanden en moeten we waardevolle en kwetsbare Natura 2000-gebieden doorkruisen, en hoogwaardige landbouwgebieden. Veel mensen zijn bezorgd als we daar kabels en leidingen gaan aanleggen. Dat is begrijpelijk. Daarnaast is voor de meest oostelijke route – die door het Eems Dollard Verdragsgebied loopt – toestemming nodig van Duitsland.